Hãy nhanh chóng nêu tên một loại cà phê. Không phải đồ uống cà phê như caramel macchiato, mà là một loại cây cà phê.
Chính xác, hãy cụ thể hơn một chút: đó là cây cà phê loại nào?
Nếu bạn nói "Arabica" hoặc "Robusta", bạn đã đúng. Coffea arabica và coffea canephora, thường được gọi là Arabica và Robusta, là hai loại cây cà phê được sản xuất phổ biến nhất trên thế giới. Arabica chiếm khoảng 60% sản lượng cà phê trên thế giới và Robusta chỉ chiếm khoảng 40%.
Nhưng đó không phải là tất cả về các loại cà phê. Thực tế, có khoảng 120 loài khác thuộc chi cà phê; Arabica và Robusta chỉ là hai loài quan trọng nhất từ góc độ thương mại.
Tuy nhiên, có một loài khác cũng đáng chú ý: Coffea liberica hoặc được gọi đơn giản là Liberica.
- Hạt cà phê Liberica là gì?
Giống như Arabica và Robusta, Liberica là một loài cây cà phê khác. Không giống như Arabica hay Robusta, hạt cà phê Liberica không được ưa chuộng trên toàn thế giới và chỉ chiếm 1,5% sản lượng cà phê toàn cầu. Về cơ bản tất cả sản phẩm Liberica đều đến từ Đông Nam Á, đặc biệt là Philippines, Malaysia và Indonesia.
Liberica lần đầu tiên có nguồn gốc ở Liberia - do đó có tên như vậy - và được thực dân châu Âu tìm đường đến Đông Nam Á vào cuối thế kỷ 19. Vào thời điểm đó, thế giới cà phê đang trải qua một trong những đại dịch bệnh gỉ sắt lá cà phê tồi tệ nhất, ảnh hưởng đến gần 90% tổng số cà phê Arabica cũng như một phần đáng kể cà phê Robusta. Bệnh gỉ sắt lá cà phê là một bệnh tàn lụi tàn khốc có khả năng quét sạch toàn bộ cây cà phê của cả trang trại.
Tuy nhiên, Liberica đã chứng minh được đặc tính kháng bệnh đáng kể. Nông dân trên khắp Philippines, Malaysia và một số vùng của Indonesia đã nhanh chóng chuyển đổi sang nghề khác. Mặc dù Liberica cuối cùng cũng không chống chọi được với bệnh gỉ sắt - mặc dù không đến mức tương tự - nhưng việc trồng trọt Liberica vẫn tồn tại. Ngày nay, Liberica là loại cà phê phổ biến nhất được trồng ở Philippines và Malaysia, chiếm hơn 70% và 90% tổng lượng cà phê được sản xuất ở đó.
2. So sánh Liberica vs Arabica và Robusta
Mặc dù đều là cây cà phê nhưng có sự khác biệt rõ ràng giữa Liberica, Arabica và Robusta. Đây là cách phân biệt chúng:
2.1. Hạt cà phê Arabica
Được đánh giá cao nhờ hương vị ngọt ngào và phức hợp tạo nên một tổng thể dễ chịu cho cốc cà phê. Tùy thuộc vào giống, nơi trồng cũng như cách chế biến và rang, Arabica có thể có nhiều hương vị khác nhau. Tất cả mọi thứ từ hương hoa, cam quýt và trái cây bằng đá, đến hương hạt dẻ, sô cô la, kẹo, cho đến hương vị tinh tế giống như trà và mọi thứ ở giữa.
2.2. Hạt cà phê Robusta
Mặt khác, Robusta thiếu cả vị ngọt và độ phức tạp. Nó khá nổi tiếng với hương vị gắt, đắng và nồng mà nhiều người mô tả giống như cao su bị cháy, hay bất cứ mùi gì đó khó chịu và đôi khi nó còn không được đánh giá cao, ngoại trừ hàng Fine Robusta. Ở đây chúng ta sẽ không nói quá nhiều về hạt Robusta hay Arabica.
2.3. Hạt cà phê Liberica
Hạt cà phê Liberica rất dễ phân biệt với Arabica và Robusta do kích thước lớn (lớn gần gấp đôi!) và hình dạng giọt nước không đều. Bản thân cây cũng cao một cách ấn tượng, trung bình cao tới 20 feet, so với 10-15 feet đối với cây Arabica hoặc Robusta.
Như đã đề cập trước đó, Liberica có đặc tính kháng bệnh và sâu bệnh tương tự như Robusta. Ngoài ra, hệ thống rễ sâu và những chiếc lá cứng cáp khiến nó trở thành một loại cây cứng hơn so với Arabica vốn đòi hỏi những điều kiện rất chính xác để phát triển.
Sự khác biệt lớn nhất và được cho là quan trọng nhất nằm ở hương vị. Hương vị của Liberica nằm ở đâu đó giữa hai loại. Do có kích thước quả cà phê chín lớn, hạt cà phê Liberica tiếp xúc với nhiều đường trái cây hơn, dẫn đến vị ngọt, hương trái cây và hương hoa rõ rệt. Điều này càng rõ rệt hơn khi hạt Liberica được chế biến natural. Trên thực tế, Liberica thường được cho là còn ngọt hơn cả Arabica.
Đồng thời, Liberica cũng có hương vị khói, hương gỗ và hương thực vật rất dễ nhận thấy tương tự như Robusta và có thể gây khó chịu. Hương vị này được tăng cường với những loại rang mức Dark.
3. Tại sao Liberica không phổ biến
Nó phụ thuộc vào ba yếu tố: hương vị, hàm lượng caffeine và giá cả. Arabica tiếp tục giành chiến thắng trên mọi mặt trận khi nói đến hương vị. Và mặc dù Robusta thường được coi là không có hương vị tuyệt vời bằng, nhưng nó có một điều đặc biệt: nó tạo ra một loại đồ uống đặc biệt mạnh. Robusta có lượng caffeine nhiều hơn gần 50% so với Arabica, khiến nó trở thành lựa chọn pha trộn phổ biến cho các hoạt động thương mại lớn, nơi hương vị không phải là mối quan tâm chính.
Tuy nhiên, Liberica có lượng caffeine ít hơn khoảng 25% so với Arabica: 1,23g caffeine trên 100g hạt cà phê so với 1,61g. Chính vì vậy mà nó vẫn chưa tìm được chỗ đứng trong thị trường.
Tất nhiên, đối với những người uống cà phê thích cà phê ít đặc hơn, Liberica có thể là một lựa chọn thay thế tốt. Bên ngoài nơi nó được trồng, Liberica rất hiếm và có thể đắt tiền, có giá gần gấp đôi so với Arabica đặc sản.
Mặc dù nó không phổ biến như các loài của nó, nhưng Liberica là một phần quan trọng trong di sản cà phê của chúng ta và cần được bảo tồn. Trên thực tế, có một số nghiên cứu thú vị đang tìm cách trồng Liberica có hương vị ngon hơn vì nó có tiềm năng có hương vị ngon như Arabica. Và bởi vì nó có khả năng phục hồi tốt hơn nhiều, nên nó có thể đóng một vai trò quan trọng trong thế giới trồng cà phê khi biến đổi khí hậu tiếp tục khiến việc trồng cà phê ngày càng khó khăn hơn. Có thể bạn thậm chí sẽ thấy Liberica xuất hiện trên menu đồ uống cà phê trong tương lai.
Công ty CP Coffeecherry Việt Nam - Chuyên cung cấp nhân xanh, nhân rang chất lượng cao, cà phê nguyên chất, cà phê pha máy, cà phê pha phin, cà phê Arabica, cà phê cho quán, cà phê Fine Robusta được chứng nhận từ Hiệp hội Cà phê Buôn Mê Thuột với giá cả hợp lý nhất. Liên hệ 091.339.3682/0888.726.228 hoặc email: contact@coffeecherry.coffee để được tư vấn miễn phí về giá và loại cà phê.