Việc nhận diện và lựa chọn cà phê đặc sản đúng chuẩn trở thành thách thức không nhỏ khi thị trường cà phê đang phát triển nhanh và mạnh. Bài viết này chia sẻ những tiêu chí cốt lõi từ góc nhìn chuyên gia, giúp bạn tự tin hơn trong hành trình khám phá những hạt cà phê xứng đáng.

I. Thực trạng thị trường cà phê đặc sản trong và ngoài nước

5 năm qua chứng kiến sự bùng nổ của phân khúc cà phê đặc sản toàn cầu với tốc độ tăng trưởng bình quân 12% mỗi năm. Đáng chú ý, thị trường Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của hàng loạt chuỗi và quán cà phê chuyên biệt tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, đáng lo ngại là khoảng 50% sản phẩm tự nhận mình là "specialty" trên thị trường lại không đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế.

Cuối cùng, người tiêu dùng phải chi trả mức giá cao cho những trải nghiệm không tương xứng. Không khó để nhận được một ly cà phê đắng khó chịu, hương thơm thiếu chiều sâu và cảm giác nuối tiếc sau mỗi lần thưởng thức. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm cá nhân mà còn tạo ra những định kiến sai lầm về cà phê đặc sản, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực định vị mình trên bản đồ cà phê chất lượng cao toàn cầu.

Vậy thế nào để cả người thưởng thức và các quán cà phê có thể chọn được những hạt cà phê đặc sản đúng chuẩn, từ đó tạo ra trải nghiệm nhất quán và đặc biệt cho khách hàng?

II. 3 tiêu chí vàng cho cà phê đặc sản chuẩn quốc tế

Qua nhiều năm nghiên cứu và hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước, các chuyên gia cà phê tại Coffeecherry đã đúc kết ba tiêu chí cốt lõi giúp bạn nhận diện cà phê đặc sản đúng nghĩa, có thể kể tới như: 

1. Hồ sơ hương vị đa tầng và cân bằng

Một tách cà phê đặc sản thực thụ phải mang đến trải nghiệm vị giác phong phú và đầy bất ngờ. Khi thưởng thức, bạn cần cảm nhận được hương vị 3 chiều: từ khoảnh khắc đầu tiên với những nốt hương tươi mới (hương đầu), đến thân vị đậm đà khi nhấp môi và kết thúc bằng hậu vị kéo dài, lưu luyến trên đầu lưỡi.

Khác biệt quan trọng giữa cà phê đặc sản và cà phê thông thường là sự hài hòa. Không đơn thuần là chua hay đắng mạnh, mà là sự cân bằng tinh tế giữa acid thanh mát, vị ngọt tự nhiên và đắng nhẹ nhàng, tạo nên một tổng thể trọn vẹn. Cà phê đặc sản không chỉ "đánh thức" mà còn "kể chuyện" qua từng ngụm.

2. Truy xuất nguồn gốc minh bạch

Mỗi hạt cà phê đặc sản đều có một "lý lịch" rõ ràng. Thông tin địa lý không chỉ dừng lại ở tên quốc gia mà còn chi tiết về vùng trồng cụ thể, độ cao canh tác, điều kiện thổ nhưỡng và thời điểm thu hoạch. Bạn cũng cần biết được tên nông trại hoặc tổ hợp sản xuất, cùng chứng nhận chất lượng với điểm số cụ thể (tối thiểu 80/100 theo thang đánh giá quốc tế).

Khả năng truy xuất này không chỉ là yếu tố đảm bảo chất lượng mà còn là cách tôn vinh công sức của những người nông dân tạo nên hạt cà phê đó. Nó cũng cho phép người tiêu dùng hiểu rõ hơn về câu chuyện đằng sau mỗi tách cà phê mình thưởng thức.

3. Quy trình chế biến khoa học và tỉ mỉ

Cà phê đặc sản là kết quả của sự tận tâm trong từng công đoạn. Mỗi loại hạt cà phê đều có đặc tính riêng, đòi hỏi phương pháp chế biến tương ứng để tôn vinh trọn vẹn tiềm năng hương vị. Quá trình thu hoạch chọn lọc yêu cầu tỷ lệ quả chín trên 95% nhưng lý tưởng nhất là 100% chín hoàn toàn, được hái thủ công và sàng lọc kỹ càng.

Không chỉ vậy, yếu tố thời gian cũng đóng vai trò quan trọng. Cụ thể, cà phê sau khi rang cần được sử dụng trong khoảng thời gian vàng 1-3 tháng để đạt đỉnh cao hương vị. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà rang xay và điểm phân phối để đảm bảo tươi mới khi đến tay người dùng cuối.

Khi hiểu và áp dụng 3 tiêu chí trên, cả người thưởng thức và quán cà phê đều thu được những giá trị thiết thực. Mỗi đồng tiền bỏ ra đều được đền đáp bằng những khoảnh khắc thưởng thức đáng nhớ. Các quán cà phê có thể khẳng định vị thế và sự chuyên nghiệp trong mắt khách hàng am hiểu. Quan trọng hơn, việc ưu tiên cà phê đặc sản đồng nghĩa với việc hỗ trợ chuỗi giá trị cà phê công bằng, khuyến khích các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường.

III. Fine Robusta Coffeecherry - Thay đổi định kiến về cà phê Việt

Việt Nam vốn nổi tiếng là cường quốc xuất khẩu cà phê Robusta, nhưng nhiều năm qua chúng ta vẫn đau đáu với bài toán nâng cao giá trị và vị thế của hạt cà phê Việt trên thị trường quốc tế. Trong bối cảnh đó, Nông trại Cà phê chín Ea-Tân của Coffeecherry tại Đắk Lắk đã thực hiện một hành trình đầy ý nghĩa.

Thay vì đi theo lối mòn canh tác truyền thống, nông trại áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như SCA, CQI trong toàn bộ quy trình từ trồng đến thu hoạch và chế biến. Kết quả là những hạt Fine Robusta đạt điểm số trên 82 - một thành tựu đáng ghi nhận đã góp phần thay đổi định kiến về Robusta Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới.

Điểm đặc biệt của Fine Robusta từ Coffeecherry là profile hương vị phức tạp với những nốt hương sôcôla đậm đà, hạt dẻ rang và caramel. Đây cũng là một trong những điểm khác biệt hoàn toàn với Robusta thông thường vốn bị gắn mác đắng gắt và thiếu tinh tế. Bên cạnh Fine Robusta, chúng tôi còn phát triển cà phê đặc sản và chất lượng cao từ hạt Arabica ở vùng cao Lâm Đồng với các nốt hương hoa quả tinh tế và chocolate đặc trưng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người thưởng thức và các quán cà phê chuyên biệt.

Kết luận

Coffeecherry tự hào được đồng hành cùng cộng đồng yêu cà phê trên hành trình này, mang đến những sản phẩm đặc sản chất lượng cao đã được kiểm chứng bởi các chuyên gia trong và ngoài nước. Chúng tôi tin rằng, mỗi tách cà phê không chỉ là thức uống mà còn là câu chuyện văn hóa được kể qua hương vị - câu chuyện mà Việt Nam hoàn toàn có thể tự hào kể với thế giới.